Sint Willibrorduskerk
De Sint Willibrorduskerk in Holwerd is een bijzondere kerk. Het heeft een merkwaardige L-vormige bouw en een toren met een opmerkelijk grote spits. De kerk heeft een prachtige kansel.
Over dit gebouw
De grote kerk ligt aan de rand van het dorp. - 1968 - De Sint Willibrorduskerk is gebouwd in de jaren 1776-1778, op dezelfde plaats als zijn tufstenen voorganger. De plannenmakers wilden dat het nieuwe gebouw aansloot bij de dertiende-eeuwse toren en zo ontstond de merkwaardige L-vorm in de plattegrond. Het is als het ware een halve kruiskerk geworden. Bouwkundig behoort de kerk tot de familie der Centraal-kerken in de Lodewijk XVI-stijl. De kerk is opgetrokken naar een ontwerp van de stadsbouwmeester van Harlingen, Willem Douwes, die ook betrokken was bij de bouw van de hervormde kerken in Harlingen en BerlikumHet gemetselde muurwerk wordt onderbroken door rondbogige vensters, die bij de restauratie van 1968 hun oude, achttiende-eeuwse houten roedeverdeling herkregen. Gemetselde pilasters dragen een fors, houten hoofdgestel. De toegangen tot het kerkgebouw zijn omlijst met natuurstenen poortjes. Eén, met classicistische ornamentiek, is uit de bouwtijd van de kerk. Het werd vervaardigd door de steenhouwer Jelle Agema.Naast de ingang is een merkwaardige steen ingemetseld met een opschrift betreffende de bedijking te Holwerd in de periode 1580-1584. Een andere steen van 1776 verwijst naar het bouwjaar van de kerk. - De toren is een monument op zich. De markante spits uit 1729 heeft lange tijd dienst gedaan als baken voor de scheepvaart op de Waddenzee. Met zijn 52 meter hoogte is het één van de hoogste kerktorens van Friesland. Er hangen twee klokken in de toren, waarvan de ene in 1653 in Leeuwarden is gemaakt door Jurien Balthasar. Oorspronkelijk hing daarbij een andere klok uit 1600, maar die werd in 1943 door de Duitse bezetter in beslag genomen en omgesmolten. Hiervoor in de plaats is in 1974 een klok gekomen die eerst in de Heilige Hartparochie in Den Haag is gebruikt. Het bouwjaar van deze klok is 1950. Het uurwerk is in 1912 vernieuwd. De toren is eigendom van de gemeente Dongeradeel. - In 1852 vond een ingrijpende verbouwing plaats. De toenmalige kraak werd ontmanteld, om plaats te maken voor een orgel van de fa. J.C. Scheuer en Zn uit Zwolle. Om toch voldoende zitplaatsen te behouden, werd de huidige kraak gebouwd. Het orgel is 1907 ingrijpend verbouwd door de fa. Bakker & Timmenga uit Leeuwarden. In 1988 is het orgel opnieuw gerestaureerd. - De kerk van Holwerd is in 2008 overgenomen door de Stichting Alde Fryske Tsjerken. De Plaatselijke Commissie, die het beheer op zich heeft genomen, organiseert zo nu en dan concerten en exposities. De Protestantse Kerk te Holwerd, waarin de plaatselijke gereformeerden en hervormden sinds 1 januari 2009 verenigd zijn, huurt de voormalige hervormde kerk twaalf keer per jaar terug voor een zondagse eredienst. Het gebouw leent zich voor grootschalige activiteiten; er is plaats voor ruim 250 bezoekers.
